Ben je zwanger? Gefeliciteerd! Je hoofd tolt waarschijnlijk al van de kinderwagens, slabbetjes en fopspenen, maar heb je al gedacht aan je rechten op het werk? Weet je al op hoeveel zwangerschapsverlof je kan rekenen, en hoeveel geboorteverlof je als vader of partner mag opnemen? In deze blogpost vertellen we je meer over het zwangerschapsverlof en geboorteverlof als werknemer en werkzoekende.
wat doe je als je zwanger bent?
Verwittig je werkgever met een medisch attest. Zo geniet je op verschillende manieren wettelijke bescherming. Minstens 7 weken voor je uitgerekende bevallingsdatum ben je overigens verplicht het nieuws met je werkgever mee te delen. Wanneer je werkzoekende bent laat je dit best zo snel mogelijk weten aan de RVA (en je uitzendkantoor) zodat ze een geschikte job voor je kunnen vinden.
hoeveel weken zwangerschapsverlof krijg je?
Zowel voor als na de bevalling heb je recht op zwangerschapsverlof. Maar je hebt ook veel controle over hoe je die weken indeelt. We zetten het allemaal even voor je op een rijtje:
prenataal verlof
Voor je baby er is heb je recht op 6 weken prenataal verlof (7 wanneer je een meerling verwacht). Minstens 1 week voor de uitgerekende bevallingsdatum moet je verplicht rust nemen. De rest van je prenataal verlof mag je toevoegen aan je postnataal verlof.
Wanneer je baby langer dan 7 dagen na de geboorte in het ziekenhuis moet blijven, wordt je prenataal verlof met die periode verlengd (maximum 24 weken). Je verliest dan niks van je normale zwangerschapsverlof.
postnataal verlof
Je postnataal verlof bedraagt 14 tot 15 weken (17 tot 19 wanneer je een meerling verwacht). Van die 15 weken moet je er minstens 9 opnemen vanaf de geboorte. De laatste 2 weken van je postnataal verlof mag je spreiden over 8 weken tijd.
profylactisch verlof
Wanneer je bedrijfsarts beslist dat je job te risicovol voor jou of je baby is, moet je werkgever binnen het bedrijf een andere optie voor jou zoeken. Dat kan gaan van een andere invulling van je job tot ander werk binnen het bedrijf. Mocht er geen veilig werk beschikbaar zijn, dan wordt je op profylactisch (of preventief) verlof gezet. Ook in deze situatie heb je recht op normaal zwangerschapsverlof.
waar heb je recht op tijdens je zwangerschapsverlof?
Wanneer je op zwangerschapsrust wordt gezet heb je recht op een uitkering. Bij profylactisch verlof heb je recht op een dagelijkse uitkering van 78,237% van je gemiddeld dagloon. De uitkeringen voor normaal zwangerschapsverlof worden opgedeeld in twee periodes. Hieronder vind je een overzicht van de uitkeringen per statuut en periode:
werknemer in de privésector
- periode dag 1 - 30 => 82% van je onbegrensd brutoloon
- vanaf dag 31 => 75% van je begrensd brutoloon
ambtenaren
- periode dag 1 - 30 => je behoudt je loon
- vanaf dag 31 => je behoudt je loon
werkzoekende
- periode dag 1 - 30 => 60% van je referteloon* + 19,5% van je referteloon
- vanaf dag 31 => 60% van je referteloon + 15% van je referteloon
* het loon van de laatste maand die je gewerkt hebt (maximum € 3.299,11, bedrag op 1 november 2023)
kan je ontslagen worden tijdens je zwangerschapsverlof?
tijdelijk contract
Het kan zijn dat je tijdelijk contract, of contract van bepaalde duur, niet verlengd wordt na afloop. In dat geval loopt je contract ten einde en moet je je na je zwangerschapsverlof weer inschrijven als werkzoekende. Maar je mag wel een verklaring over de niet-verlenging vragen bij je werkgever. Als je werkgever niet kan bewijzen dat je zwangerschap aan de grond van de beslissing ligt, dan heb je recht op een forfaitaire vergoeding gelijk aan je brutoloon gedurende drie maanden.
ontslag
Vanaf het ogenblik waarop je je werkgever hebt ingelicht over je zwangerschap tot 1 maand na het postnataal verlof ben je beschermd tegen ontslag. Je kan dus niet ontslagen worden omwille van je zwangerschap. Je kan wel ontslagen worden om een andere reden, die je werkgever ook moet kunnen aantonen.
Stel dat je werkgever tijdens je beschermingsperiode al enige voorbereidingen heeft getroffen (een vacature plaatsen, intern beslissen om je te ontslaan,..) maar je wordt pas ontslagen na je beschermingsperiode. Zelfs dan moet je werkgever kunnen bewijzen dat je niet ontslagen wordt door je zwangerschap. Mocht je werkgever dat niet kunnen, dan heb je recht op een forfaitaire vergoeding gelijk aan je brutoloon gedurende zes maanden.
geboorteverlof voor vaders en meeouders
Ook de vader van je baby of je partner heeft recht op geboorteverlof. Sinds 2023 bedraagt het geboorteverlof 20 dagen, die je verspreid over 4 maanden vanaf de geboorte kunt opnemen. De eerste drie dagen van je geboorteverlof krijg je je volledige loon. Vanaf dag 4 krijg je nog 82% van je loon via je ziekenfonds. Wil je meer weten over het geboorteverlof? Lees dan snel onze blogpost!