Voor personen met een beperking gaat de zoektocht naar een job al niet over rozen. Eens het contract getekend is, belanden ze vaak op een werkvloer die ontworpen is voor werknemers zonder handicap. Dat heeft een negatief effect op hun kansen, zo blijkt uit een studie van de onderzoeksgroep SEIN van de Universiteit Hasselt.
Alle bedrijfsprocessen worden beïnvloed door onze fysieke werkomgeving. Toch wordt er nog te weinig bewust nagedacht over de invloed die de inrichting van bedrijfsgebouwen, kantoorvloeren of werkposten heeft op het personeel. Zeker voor personen met een arbeidshandicap is de fysieke werkomgeving een serieuze drempel. Tot deze conclusie kwam het onderzoeksteam SEIN van UHasselt na een bevraging van 65 personen met een arbeidshandicap over hun loopbaan en werkervaringen.
1. minder efficiënt
Iedereen functioneert het best in een fysieke omgeving die rekening houdt met zijn noden en wensen. Maar die zijn anders voor verschillende personen en groepen. Bovendien wordt de ene groep bij het uitvoeren van zijn job sterker beïnvloed door bepaalde aspecten van de fysieke werkomgeving dan de andere.
Professor Koen Van Laer, die het onderzoek begeleidde: “Vooral personen met een arbeidshandicap komen vaak terecht op werkpekken die slecht zijn afgestemd op hun noden. Zo hebben de meesten last van het lawaai in landschapskantoren. Slechthorenden zijn hier extra gevoelig voor, want door het achtergrondgeluid kunnen ze hun gesprekspartner aan de telefoon nog moeilijker verstaan.
Bij de inrichting van een kantooromgeving is het dus zaak om goed na te denken over de impact van bepaalde keuzes. Koen Van Laer: “Schermen waarmee werknemers zich akoestisch en visueel kunnen afsluiten, doen wonderen, net zoals afgesloten ruimtes om zich even volledig af te zonderen van collega's. Met dergelijke ingrepen krijgen medewerkers de kans om zelf de werkplek te creëren waarin ze optimaal functioneren.”
Voor personen met een handicap zorgt een onaangepaste werkomgeving voor tijdverlies. En die tijd moeten ze op een ander moment inhalen.
Koen Van Laer: “Door de beperkte beschikbaarheid van aangepaste toiletten moet een werknemer met een handicap soms naar de andere kant van het gebouw. Ook sommige toestellen zijn moeilijk te bedienen voor mensen met een handicap. Omdat ze te hoog opgesteld zijn, bijvoorbeeld, of door de manier waarop ze informatie aanbieden.
2. sociaal isolement
De werkplek is natuurlijk ook een plaats waar collega's samen leuke dingen doen. Al kan de fysieke omgeving ook hier problemen opleveren. Van teambuilding over afterworkparty tot lunchmeeting: wanneer de organisatoren niet op een inclusieve manier nadenken over de locatie en invulling ervan, vallen medewerkers met een arbeidshandicap soms uit de boot . Zo kan een slecht toegankelijke cafetaria ervoor zorgen dat medewerkers met een arbeidshandicap moeilijk samen kunnen lunchen met hun collega's.
Koen Van Laer: “Personen met een beperking dreigen uitgesloten te worden van informele netwerkingmomenten. Soms raken ze door allerlei fysieke drempels zelfs letterlijk afgezonderd van hun collega's. Stel je voor dat je in congreszalen systematisch op de eerste rij moet zitten omdat de rest van de zaal niet toegankelijk is. Dan verlies je de mogelijkheid om te praten met mensen die wel kunnen kiezen waar ze zitten.”
3. autonomie onder druk
Telkens een collega moeten inschakelen om een document af te printen, is voor beide partijen frustrerend. Op de trap gedragen worden omdat er geen lift is, is gevaarlijk en vernederend tegelijk. Koen Van Laer: “Doordat werkplekken onbewust ontworpen worden op maat van werknemers zonder handicap, kunnen ze discriminerend werken voor mensen met een arbeidshandicap. De fysieke werkomgeving belet hen om autonoom te handelen, dus voelen ze zich het buitenbeentje.”
beperkte ingrepen
Nochtans kunnen relatief kleine ingrepen ervoor zorgen dat iedereen zelfstandig en efficiënt zijn job kan uitvoeren: een hellend vlak aan de ingang, een aangepast toilet op elke verdieping, een bereikbare kraan in de koffiehoek voor rolstoelgebruikers, informatie in braille, apparaten die visuele én auditieve signalen uitsturen enzovoort. Voor veel van die arbeidspostaanpassingen bestaan er trouwens tegemoetkomingen voor werkgevers die erin investeren.
Koen Van Laer: “Beschouw dit soort aanpassingen niet als een kost, maar als een investering in al je medewerkers. Want iedereen wordt beter van een inclusieve werkplek. Wie met een complexe beenbreuk terugkeert van skivakantie, zal het hellend vlak aan de ingang zeker ook appreciëren. En de afsluitbare kantoorruimtes zullen eveneens bemand worden door collega's die een strakke deadline moeten halen en het lawaai van de open office ontvluchten. Tot slot past nadenken over de fysieke werkomgeving perfect binnen een leeftijdsbewust personeelsbeleid.
Bij Randstad gaan we voluit voor een talentgerichte benadering van kandidaten, ongeacht hun etnische origine, geslacht, leeftijd, geaardheid, politieke of andere overtuiging, gezondheidstoestand, handicap enzovoort. Wilt u meer lezen over hoe u discriminatie op de werkvloer of tijdens het wervings- en selectieproces een halt toeroept? Lees ook de andere blogs in deze reeks: