Een verstokte roker zou wel eens verleid kunnen worden om rustig een sigaretje op te steken in de bedrijfswagen of voor de deur van de bedrijfskantoren. Dat verlangen wordt echter kordaat een halt toegeroepen door de Wet van 22 december 2009 op het rookverbod. Randstad vroeg aan advocaat arbeidsrecht Filip Tilleman of je mag roken tijdens het werk.
recht op rookvrije werkruimtes.
Het uitgangspunt van de wet op het rookverbod is dat elke werknemer het recht heeft om te beschikken over werkruimten en sociale voorzieningen die vrij zijn van tabaksrook. Dat betekent dat het dus verboden is om in die ruimtes te roken. De term werkruimte wordt in deze context heel ruim geïnterpreteerd. Het gaat om elke open of gesloten arbeidsplaats waar arbeid wordt verricht, binnen of buiten de onderneming: fabriekshal, bureaus, vergaderzalen, opslagplaatsen, garages… en dus ook in bedrijfswagens, vrachtwagens, bestelwagens en ander rollend materieel.
rookvrije ruimtes ruim interpreteren.
Ook geldt er een rookverbod in elke gesloten of open ruimte van een onderneming die niet noodzakelijk bestemd is om te werken, maar waar de werknemers in het kader van hun werk toegang toe hebben, zoals trappen, liften, gangen en de inkomhal. Het rookverbod in sociale voorzieningen geldt voor ruimtes zoals sanitaire installaties, refters en cafetaria's, lokalen bestemd voor eerste hulp, enzoverder.
waar mag roken dan wel?
Roken is enkel en alleen nog toegestaan in totale openlucht. Wettelijk zijn ook privéwoningen waar gewerkt wordt, uitgesloten van het toepassingsgebied van de wet, met uitzondering van de ruimten die exclusief bestemd zijn voor professioneel gebruik en waar werknemers tewerk worden gesteld. De werkgever kan ook een speciale rookkamer inrichten voor zijn personeel. Dit is echter geen wettelijke verplichting. Deze rookkamer moet dan wel voldoende verlucht zijn of voorzien worden van een rookafzuigsysteem dat de rook afdoende verwijderd.
welke verplichtingen zijn er voor werkgevers?
De werkgever heeft de wettelijke plicht om in de onderneming rookverbodstekens aan te brengen. Hij dient ook alle elementen te verwijderen die de indruk zouden kunnen wekken dat er toch zou mogen gerookt worden, zoals een asbak op tafels.
sancties voor overtredingen?
Een werknemer die het rookverbod overtreedt, kan hiervoor een ingebrekestelling krijgen of een sanctie als deze in het arbeidsreglement is voorzien. Herhaalde overtredingen kunnen leiden tot een ontslag om dringende reden wegens insubordinatie. In een veiligheidscontext zoals een chemisch bedrijf of een silo, kan zelfs een eenmalige overtreding ook tot een zware sanctie leiden, omdat dit roekeloos rookgedrag de eigen veiligheid en deze van de collega's in gevaar brengt.
De Wet van 22 december 2009 op het rookverbod is duidelijk: roken op het werk mag niet, ook niet in de toiletten en zelfs niet in de bedrijfswagen. Enkel in openlucht en onder bepaalde voorwaarden ook in privéwoningen waar gewerkt wordt, kan het wel nog. Zowel werknemers als werkgevers riskeren stevige sancties bij overtredingen.
Meer weten over andere hete hangijzers uit het arbeidsrecht?
Filip Tilleman is de auteur van De Randstad Werkpocket: alles wat werkgevers en werknemers moeten weten over de wet- en regelgeving op de Belgische arbeidsmarkt.